* Đồng 2 USD có thực sự quý và hiếm?

Từ trước đến nay, nhiều người sẵn sàng trả mức giá cao hơn nhiều so với giá trị thực tế của tờ 2 USD để sở hữu đồng tiền nổi danh là “thần hộ mệnh” này. Tuy nhiên, bên cạnh những giai thoại tiếng tăm cũng có không ít “sự thật phũ phàng” về tờ tiền mà người sở hữu nó không biết.

Hiếm mà... không hiếm

Dù là một đồng tiền có mệnh giá thấp nhưng đồng 2 USD vẫn là một trong những đồng tiền hiếm gặp nhất ở Mỹ. Chúng hầu như không còn xuất hiện trong lưu thông hàng ngày. Nhiều máy bán hàng tự động cũng không được thiết kế cho loại tiền này. Do đó, người dân Mỹ và cả nhiều nước khác giờ đây coi 2 USD là đồng tiền hiếm vì cho rằng, hiện nay nó không còn được in ấn và đưa vào lưu thông nữa.

Theo thống kê, có 590.720.000 tờ 2 USD năm 1976 được in. Tính đến tháng 2/1999, tổng số tờ 2 USD lưu hành khắp thế giới có tổng giá trị 1,17 tỷ USD. Khách hàng có thể yêu cầu ngân hàng của mình đổi cho một số lượng đồng 2 USD nhất định. Và khi hệ thống ngân hàng của Cục Dự trữ Liên bang nhận thấy lượng cung về tờ 2 USD quá ít thì các ngân hàng sẽ đề xuất yêu cầu Cục in ấn in thêm.

Tuy nhiên, nhận định này không hoàn toàn chính xác. Bộ Tài chính Mỹ mới đây còn khẳng định, chưa bao giờ đình chỉ việc lưu thông tờ giấy bạc có mệnh giá 2 USD. Và cho đến thời điểm này, tờ 2 USD vẫn là một trong những mệnh giá tiền tệ được Chính phủ Mỹ cho phép lưu thông.

Theo tỷ phú Buffet, 2 USD là một đồng tiền “đủ hiếm để sưu tầm, nhưng không đủ hiếm để thực sự có giá trị quá vượt trội so với giá trị thực tế của nó”.

Giới quan sát cho rằng, có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến nhận định 2 USD là đồng tiền hiếm, chủ yếu là do mức sản xuất đồng tiền này tại Mỹ khá thấp so với các đồng tiền khác, chỉ chiếm khoảng 1% trong khi đồng 5 USD và 1 USD chiếm gần 50% tổng lượng bạc giấy do ngân hàng quốc gia Mỹ phát hành.

Đồng 2 USD vẫn được phát hành như các đồng tiền khác.

Đồng 2 USD được in lần đầu vào năm 1862, với tư cách là giấy bạc của Chính phủ Mỹ (loại tiền giấy đầu tiên của Mỹ, do Bộ Tài chính phát hành). Sau đó, khi giấy bạc của Chính phủ Mỹ không còn được lưu hành thì tờ tiền này được in với tư cách là giấy bạc của Cục dự trữ liên bang.

Số lượng tờ 2 USD mới được in ấn giảm mạnh hồi những năm 1950, khi các tờ tiền ở những mệnh giá khác nhau được chuyển sang in ở kích cỡ nhỏ hơn.

Đến năm 1976, tờ 2 USD được thiết kế và in lại giống như ngày nay. Khi tờ tiền với mẫu mã mới được phát hành, người dân hết sức ngạc nhiên và xem đó là đồ sưu tập hơn là một phương tiện lưu thông như dự định của Bộ Tài chính. Nguyên nhân chính là các cửa hàng không có nhu cầu sử dụng tờ 2 USD trong công việc hàng ngày của mình.

Vì nhu cầu hạn chế này, số lượng tờ 2 USD được in ấn giảm dần. Ngày nay, tờ 2 USD cũng không thường xuyên được in lại theo số series mới như các đồng tiền khác. Đồng tiền này được in theo nhu cầu. Vì vậy, rất nhiều người lầm tưởng tờ 2 USD không còn được lưu hành. Theo Bộ Tài chính Mỹ, họ nhận được rất nhiều thư từ của người dân hỏi rằng tại sao đồng 2 USD không còn được lưu thông nữa. Bộ Tài chính phải liên tục khẳng định rằng, tờ 2 USD vẫn là một tờ tiền được chính thức lưu hành trong hệ thống tiền tệ của Mỹ.

Tuy nhiên, được “chính thức lưu hành” chỉ có nghĩa là tờ tiền đó chưa bị chính thức thu hồi để tiêu hủy mà thôi, chứ không có nghĩa là được thực sự sử dụng trong trao đổi, mua bán hàng ngày của người dân.

May mắn ‘sánh vai’ cùng xui xẻo

Chính mức in ấn đồng tiền này quá thấp dẫn đến việc người dân ngày càng ít biết đến nó và do đó tạo ra rất nhiều “truyền thuyết” về đồng tiền này ở mọi nơi.

Theo quan niệm của người phương Đông, số 8 biểu tượng cho sự tài lộc, số 2 cũng biểu tượng cho may mắn và hạnh phúc. Số 2 là cặp số chẵn biểu hiện cho đôi nên luôn mang lại may mắn, có người phù trợ bên cạnh. Đó là lý do vì sao người phương Đông cũng thích sưu tầm tờ tiền mệnh giá 2 USD như vậy.

Trong suy nghĩ của nhiều người Mỹ, đồng tiền 2 USD mang lại nhiều ý nghĩa hơn là một đồng tiền. Tờ 2 USD có sự khác biệt so với các đồng USD ở chỗ, mặt sau của nó có hình 42 vị Tổng thống các đời của nước Mỹ. Sự tụ họp đông đủ ấy là biểu tượng của sức mạnh và quyền lực. Ai sở hữu tờ 2 USD sẽ “thuận buồm xuôi gió”, mọi việc đều thành công.

Nhiều người cảm thấy điềm lành đến với mình khi họ nhận được tờ 2 USD.

Tuy nhiên, bên cạnh những giai thoại về sự may mắn cũng có không ít quan niệm không hay về tờ 2 USD. Đồng tiền này trước đây được các con bạc xem là đồng tiền xui xẻo. Nguồn gốc của ý nghĩ này là: trong bài bạc, con bài thấp nhất trong cỗ bài là con 2 hay là Deuce.

Chính quan niệm không may mắn này, nhiều con bạc thậm chí xé hay cắt đi một góc của tờ 2 USD để tránh mọi bất hạnh có thể đến với mình. Một số bồi bàn còn thường xuyên hôn lên, hay giả vờ hôn lên đồng 2 USD để tránh xui xẻo mỗi khi nhận được nó.

Không chỉ các con bạc, những “thầy bói” của loại ma thuật dân gian trong cộng đồng người Mỹ gốc Phi cũng thấy sự xui xẻo trong tờ tiền này. Vì thế, họ quan niệm rằng, để thoát khỏi điềm xấu thì phải xé một góc của tờ tiền và giấu nó vào trong túi.

Dù không thực sự hiếm và cũng chưa ai kiểm chứng rõ ràng về sự may mắn hay xui xẻo của tờ 2 USD, đồng tiền này vẫn được ưa chuộng và được coi là món quà giá trị.

Ngân hàng Việt Nam cũng hiếm đồng 2 USD
Bà Trần Bích Quân, Giám đốc truyền thông, Ngân hàng An Bình, cho biết, theo thông lệ thì các ngân hàng rất ít khi nhập tiền lẻ USD về để phục vụ nhu cầu lì xì Tết của khách. Còn với ngân hàng An Bình thì từ trước đến nay chưa hề có dịch vụ đổi tiền lẻ USD cho khách vào dịp cận Tết, mà chỉ có đổi tiền lẻ VND. “Theo tôi được biết thì lâu lắm rồi ngân hàng không có tờ 2 USD lưu hành. Tiền USD mệnh giá nhỏ nhất tại ngân hàng hầu như chỉ là 10 USD”, bà Quân nói.

Bà Quân cũng cho hay, nguồn cung tiền lẻ USD ngày thường cũng luôn trong tình trạng khan hiếm, nói gì đến ngày Tết. Thông thường khách tới mua USD thường thích các tờ mệnh giá lớn như 50 USD, 100 USD. Một trong những nguồn USD lớn của ngân hàng là từ các doanh nghiệp xuất khẩu, mà nguồn USD từ các doanh nghiệp này hầu như không có tiền lẻ.
Hầu hết các ngân hàng đều khẳng định không có dịch vụ đổi tiền 2 USD cho khách lì xì Tết, vì đồng tiền này khá khan hiếm. Chị Nguyễn Thị Bích Vân làm nhân viên giao dịch cho Ngân hàng Đại Á cũng thừa nhận rất ít khi gặp tờ 2 USD. Còn một nhân viên giao dịch của Ngân hàng Techcombank trên đường Hoàng Văn Thái cho biết, ngày thường, ngân hàng chỉ đổi tiền USD cho khách khi họ là doanh nghiệp xuất nhập khẩu, còn nếu khách hàng cá nhân thì chỉ khi họ đi du lịch nước ngoài (đã có vé máy bay) hay đi chữa bệnh ở nước ngoài (khi có giấy chứng nhận từ bệnh viện). Còn khách hàng cá nhân đổi USD với mục đích lì xì Tết thì không được chấp nhận, dù họ cần tiền mệnh giá bé hay lớn.
Theo giải thích của tiến sĩ Lê Trọng Nhi, chuyên gia tài chính ngân hàng, từng làm việc nhiều năm ở Mỹ, ngay cả dân Mỹ hiện cũng xem đồng 2 USD là đồng tiền hiếm và không ít người thường sưu tập hay giữ làm kỷ niệm, càng khiến đồng tiền này ít được lưu thông hơn. Ở Việt Nam hiện nay cũng vậy, nếu ai may mắn được sở hữu đồng 2 USD thì họ cũng có xu hướng cất giữ, khiến tờ 2 USD ngày càng hiếm.

Bích Diệp - Thu Hạ